-
1 ана
I матьанаға деген махаббат — любовь к матери
ананың ақ сүті — материнское молоко
ананың арашасы — заступничество матери
II = анау тот, такойана бөлмеде – в той комнате
-
2 Қаржылық кінәрат-талап
Мен сізге төлемдер бойынша кейбір кінәрат-талап қойғым келеді.
Я хотел бы предъявить вам некоторые претензии по платежам.
Біз тарапынан да сізге кейбір кінәрат-талаптар бар.
С нашей стороны к вам также есть некоторые претензии.
Сіздің кінәрат-талаптар жөніндегі біздің түсініктеріміз, сірә, сізді қанағаттандыратын болар.
Наши объяснения по вашим претензиям, вероятно, удовлетворят вас.
Мұқият талдау жасағаннан кейін біз төлем теңгерімінің қазір біздің пайдамызда екенін анықтадық.
После тщательного анализа мы установили, что платежный баланс сейчас в нашу пользу.
Сізде, керісінше, төлемдер бойынша едәуір берешек бар.
У вас же, напротив, имеется значительная задолженность по платежам.
Айтыңызшы, біздің берешегіміз нақты неден көрініп отыр.
Скажите, пожалуйста, в чем конкретно выражается наша задолженность.
Сіз ашқан аккредитивтің шарттары келісімшартта көзделген шарттардан өзгеше, сондықтан біз өзімізге тиесілі соманы ала алмаймыз.
Условия открытого вами аккредитива отличаются от условий, предусмотренных в контракте, и мы не можем получить причитающейся нам суммы.
Түсінемін, біз аккредитивке қажетті түзетулерді дереу енгіземіз.
Понимаю, мы немедленно внесем в аккредитив необходимые поправки.
Біз аккредитивтен төлем төлей алмаймыз, өйткені банкіге жолданған құжаттарда көп алшақтықтар бар.
Мы не можем произвести платежи с аккредитива, так как в документах, направленных в банк, имеются многочисленные расхождения.
Біз өз жазбаларымызда... сомаға сіздің авизоңызды таппадық.
Мы не нашли в своих записях получение вашего авизо на сумму...
Айтқандайын, міне, мен сізге өзіңіздің ресми хатыңызды көрсетейін, онда сіз бізге осы төлемдерден бас тартатыныңызды хабарлағансыз.
Вот, кстати, я покажу вам ваше официальное письмо, в котором вы ставите нас в известность об отказе от этих платежей.
Сіз бұл төлемдерден бас тарта алмайсыз.
Вы не можете отказаться от этих платежей.
Бізде төлемнің уақытылы төленбегені жөнінде елеулі кінәрат-талаптар бар.Төлем мерзімі осы жылдың мамырында-ақ өтіп кеткен.
У нас к вам есть серьезные претензии относительно несвоевременной оплаты. Срок платежей истек еще в мае этого года.
Бұл берешекті сіз дереу өтеуге тиіссіз.
Эту задолженность вы должны погасить немедленно.
Сіз ғ... шоттарды төлемегенсіз.
Вы не оплатили счета №...
Сонымен бірге сіз... кідірткенсіз, мұның өзі келісімшартты өрескел бұзу болып табылады.
Кроме того, вы задержали платежи за..., что является грубым нарушением контракта.
- поставки промышленных товаров.
Сізде толып жатқан төлем құжаттары бұрмалаушылықпен және ауытқушылықпен толтырылған.
Целый ряд платежных документов у вас составлен с нарушениями и отклонениями.
Сізде құжаттарға импорттық (экспорттық) лицензия тіркелмеген.
У вас не приложена к документам импортная (экспортная) лицензия.
Төлем мерзімінің өзгертілуіне байланысты сіздің траттаңыз акцептелмеген.
В связи с изменением срока платежа ваша тратта не акцептована.
Барлық көрсетілген кінәрат-талаптар бойынша бізде негізделген түсініктемелер бар.
По всем указанным претензиям у нас есть обоснованные объяснения.
Біріншіден, келісімшарттың орындалуы барысында шығыстарда болжанбаған өзгерістер болған.
Во-первых, в ходе выполнения контракта произошли непредвиденные изменения в расходах.
Өзгерістер көптеген бағыттар бойынша:... болған.
Изменения произошли по многим направлениям:
Екіншіден, сіз... шығыстарының барлығын біз көтеретінімізді сіз ескеруге тиіс едіңіз.
Во-вторых, вы должны принять во внимание, что все расходы по... мы берем на себя.
- буып-түю
- упаковке
Біздің шотымызға... барады.
За наш счет идут...
- расходы по страхованию.
Біз сондай-ақ... себепті бізге келтірілген залалдың өтелуіне үміт артамыз.
Мы также надеемся на компенсацию убытков, понесенных нами из-за...
- несвоевременной отправки платежных документов.
Сондықтан біз... үшін жауапкершілікті өзімізден аламыз.
Поэтому мы снимаем с себя ответственность за...
- несоблюдение договорных обязательств.
Міне, бір мысал. Өткен жылы тауардың жөнелтілгені туралы сіздің хабарламаңызды біз кешігіп алдық. Сондықтан біз теміржолдан тауар қабылдауға дайын болмай қалдық. Мұның өзі, сайып келгенде, тасымалдау мен сақтаудың көп қосымша шығындарын туғызды.
Вот один пример. В прошлом году ваше уведомление об отгрузке товара мы получили с опозданием. Поэтому мы оказались не готовыми к приемке товара от железной дороги. Это привело, в конце концов, к большим дополнительным затратам по транспортировке и хранению.
Мұндай фактілер жайында біз сіздерге талай рет хабарладық.
О подобных фактах мы неоднократно ставили вас в известность.
Сондықтан қосымша шығыстар үшін толық жауапкершілік ала алмаймыз.
Поэтому мы не можем нести полную ответственность за дополнительные расходы.
Бізде сіздерге қоятын бірқатар қарсы кінәрат-талаптар бар.
У нас к вам есть также ряд встречных претензий.
Біздің төлемдер... байланысты тоқтатылды.
Наши платежи приостановлены в связи с...
- задержками поставок.
Төлем мерзімінің бұзылуы сіздер тарапынан жеткізілімнің жиынтықталмауы салдарынан болды.
Нарушение сроков платежей произошло вследствие некомплектности поставок с вашей стороны.
Биылдың өзінде сіздер құжаттарды төлеуге екі ай кешіктіріп ұсындыңыздар.
Уже в этом году вы представили документы к оплате с опозданием на два месяца.
Есеп айырысуларда бірнеше қателер табылды.
Было обнаружено несколько ошибок в расчетах.
Міне, мысалы, шоттан үзінді көшірме. Ол нақ біздің есеп айырысуларымыздың дұрыстығын қуаттайды.
Вот, например, выписка из счета. Она подтверждает правильность именно наших расчетов.
Өздеріңіз бұл шотты тексеріңіздерші.
Проверьте, пожалуйста, сами этот счет.
Сіздерге 2-ші қазанда... сома қате аударылғанын сіздер ескермегенсіздер.
Вы не учли, что нами 2-го октября была ошибочно переведена вам сумма...
Қанекей, біздің шоттарымызды қайтадан салыстырайық.
Давайте снова сверим наши расчеты.
Бұл мәселелерді біз міндетті түрде қайтадан қараймыз.
Эти вопросы мы обязательно рассмотрим вновь.
Төлемдер бойынша кемшіліктердің бәрін біз әрі кеткенде бір айдан кейін жоямыз.
Все недостатки по платежам мы устраним самое позднее через месяц.
Төлемдер... төленеді.
Платежи будут осуществляться...
- после подписания счета.
Сіздерге белгілі оқиғаларға байланысты біз... сұраймыз.
В связи с известными вам событиями мы просим...
- о пересмотре платежных сумм.
Қалай дегенмен сіздердің... төлеулеріңіз керек.
Все же вам следует уплатить...
- штраф за просрочку в уплате.
Сіздер бізге шарттың бұзылғаны үшін айыппұл төлеуді ұсындыңыздар. Бірақ аталған соманы тек төрелік сот тәртібімен ғана төлейміз.
Вы нам предъявили штраф за нарушение договора. Но уплату названных сумм мы произведем только в арбитражном порядке.
Меніңше, сіздер жағдайдың елеулі сипатын жете бағаламай отырсыздар.
По-моему, вы недооцениваете серьезность ситуации.
Төлемдегі бұрмалаушылықтар салдарынан шартта көзделген сіздерге мәлім зардаптар болады.
В результате нарушений в платежах произойдут известные вам последствия, предусмотренные в договоре.
Салықтарды төлеуден жалтару көп мөлшерде айыппұл төлеуге апарып соқтырады.
Уклонение от уплаты налогов влечет штраф в большом размере.
Төлем төлеудегі кідірістің салдарынан біз жеткізілімді тоқтата тұрамыз.
Вследствие задержки в оплате мы приостанавливаем поставки.
Біз сіздерден бұрын жеткізілген, бірақ осы кезге дейін төленбеген тауарларды бізге кері қайтаруларыңызды да сұраймыз.
Мы просим вас также отослать нам назад товары, поставленные ранее, но не оплаченные до сих пор.
Бұл ретте, әлбетте, шығындар сіздердің есебіңізден өтеледі.
Издержки в этом случае, естественно, пойдут за ваш счет.
Осы мәміленің нәтижелері бойынша біз залал шектік.
По результатам этой сделки мы оказались в убытке.
Сондықтан біз сотқа жүгінуге мәжбүр болдық.
Поэтому мы вынуждены обратиться в суд.
Сіздердің борыштарыңыз заңды тәртіппен өндіріп алынады.
Взыскание ваших долгов тогда произойдет в законном порядке.
Сот шығындары да сіздердің есебіңізден өтеледі.
Судебные издержки пойдут также за ваш счет.
Біздің шартымыз бұзылады.
Наш договор будет расторгнут.
Біз бұл істі сіздердің қалауыңызға ұсынамыз.
Мы предоставляем это дело на ваше усмотрение.
Казахско-русский экономический словарь > Қаржылық кінәрат-талап
-
3 Бағаны келісу
Бұл мәселе жөніндегі көзқарастардың түрліше екендігі анықталып отыр.
По этому вопросу выявляются различные точки зрения.
Ұсыныстар әлемдік бағаға сай келмейді.
Предложения не соответствуют мировым ценам.
Біз сіздердің бағаларыңызды бәсекелік ұсыныстардың бағасымен (өткен жылғы бағамен) салыстырғымыз келеді.
Мы хотели бы сравнить ваши цены с ценами конкурентных предложений (с прошлогодними ценами).
Бұл айқындама бойынша салыстыру үшін материалдар жоқ.
По этим позициям нет материалов для сравнения.
Салыстырмалы есеп жүргізуді өтінеміз.
Мы просим произвести сравнительный расчет.
Жабдықтың бұл түріне қойған сіздің бағаңыз әлемдік нарықтың бағасынан асып түседі.
Ваши цены на этот вид оборудования превышают цены мирового рынка.
Қанекей, ымыраға келу шешімін іздейік.
Давайте поищем компромиссное решение.
Бәлкім, ортақ байламға тоқтармыз.
Может быть сойдемся на середине.
Біз бағамызды бәсекелік материалдармен қуаттай аламыз, ал сіз ше?
Мы можем подтвердить наши цены конкурентными материалами, а вы?
Сізде баға серіктестердің бағасынан жоғары.
У вас цена выше предложений партнеров.
Біз... жұмсалған шығындарды қайта қарауды сұраймыз.
Мы просим пересмотреть затраты на...
- доставку
- монтаж.
Сіздің негіздемеңізді сенімді емес және толық емес деп тапқан жөн.
Ваше обоснование следует признать неубедительным и неполным.
Сіздің бағаңыз тиісті әлемдік бағадан бес пайызға асып түседі.
Ваши цены превышают соответствующие мировые цены на пять процентов.
Сіздің пікіріңізше, бағасы өсірілген тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді атаңызшы.
Назовите, пожалуйста, товары и услуги, на которые, по вашему мнению, цены завышены.
Сіздер... бағасын өсіргенсіздер.
Цены на... вами завышены.
- картины
- услуги
Иә, соңғы уақытта баға өте көтерілді.
Да, в последнее время цены очень выросли.
Өткен жылғымен салыстырғанда баға қалай өзгерді.
Баға 10%-ға жоғарылады.
Цены повысились на 10%.
Бағаның жылдық өсуі 7% болады.
Годовой рост цен составляет 7%.
Өткен жылмен салыстырғанда бізде тауардың сапасы да едәуір жақсарды.
По сравнению с прошлым годом у нас качество товара также значительно улучшилось.
Бұл прибор мүлде басқа принцип бойынша жұмыс істейді, оның конструкциясы мен қуаты басқаша.
Этот прибор работает по совершенно другому принципу, у него другая конструкция и мощность.
Бағасы да сондықтан көтерілді.
Поэтому повысилась и цена.
Бұйымдардың бұл топтарының келісімшарттық бағасы тиісінше көтерілуге тиіс.
Контрактные цены на эти группы изделий должны быть соответственно повышены.
Бірақ өсу... пайызды құрайды және жабдықтың барлық түрлеріне қолданылады.
Но повышение составляет... процентов и распространяется на все виды оборудования.
Міне, мысалы, шаңсорғыштың бағасы 5000 теңгеден 10000 теңгеге, яғни 100%-ға көбейді.
Вот, например, цена на пылесосы увеличилась с 500 тенге до 1000 тенге, т.е. на 100%.
Бұл тіпті де дәл емес.
Это не совсем точно.
Бұйымдардың бұл тобының бағасы болмашы көтерілді.
На эту группу изделий цена поднялась незначительно.
Мен сізге тек орташа бағаны ғана атадым.
Я назвал вам только среднюю цену.
Орташа баға небәрі... теңге ғана, сөйтіп баға негізінен бұрынғы қалпында қалды.
Средняя цена составляет всего... тенге, и цены остались, в основном, прежними.
Бағадағы алшақтық небәрі 10%-ды құрайды.
Расхождение в цене составляет всего 10%.
Мен баға жақсы негізделуге тиіс деп есептеймін.
Я считаю, что цена должна быть лучше обоснована.
Мұндай жоғары баға біздің... байланыстарымызды едәуір қиындатады.
Такие высокие цены создают значительные трудности в расширении наших... связей.
- мәдени
- спорттық
- сауда
- торговых
Бағаны төмендету жайындағы талаптар мынаған негізделеді...
Требования о снижении цен основываются на том, что...
- сіз баға өсірілген деп есептегеніңізбен бізде бағаны төмендетуге мүмкіндік жоқ.
- у нас нет возможности снизить цену, хотя вы считаете, что цены завышены.
Қалай дегенмен біз сізден кейбір кеңшіліктер жасауыңызды сұраймыз.
Все же мы просим вас пойти на некоторые уступки.
Біз... бағасын төмендетуді сұраймыз.
Мы просим о снижении цен на...
- товары
- услуги.
Біз баға жөнінен кеңшілік жасадық та. Осы фактіні ескере отырып, жаңа машиналардың да бағасын қайта қарау керек.
Мы уже уступили вам в цене. Учитывая этот факт, нужно пересмотреть цены и на новые машины.
Біз бағаны қайта қарау туралы мәселе көтереміз.
Мы поднимаем вопрос о пересмотре цен.
Осыған байланысты бағаны өзгерту қажеттігі туды.
В связи с этим возникла необходимость изменения цен.
Жақсы, біз сіздердің ескертулеріңізді ескере отырып бағаны түзетеміз.
Хорошо, мы скорректируем цены с учетом ваших замечаний.
Сонымен біз келісімге келмейміз.
Таким образом, мы не придем к соглашению.
Тегінде, біздің алдымызда машинаның бағасын түзету жөнінде қиын келіссөз тұрса керек.
По-видимому, нам предстоят трудные переговоры по корректировке цен на машины.
Біз баға туралы тек өзара кеңшілік жолымен ғана уағдаласа аламыз.
Мы можем договориться о цене только путем взаимных уступок.
Бағаны өзгертуге болмайды.
Цены не могут быть изменены.
Біз... келісе алмаймыз.
Мы не можем согласиться...
- с повышением цены на 50 процентов.
Екі машинаның да техникалық орындалуы бірдей болғанымен, бағаны белгілеу кезінде жеткізілімнің көлемін ескеру керек.
Хотя техническое исполнение обеих машин одинаково, при установлении цены нужно учесть объем поставок.
Сондықтан біз бағадан он пайыздық шегерім жасауды сұраймыз.
Поэтому мы просим сделать десятипроцентную скидку с цены.
Егер барлық келтірілген деректер мен факторларды ескерсек, біз бағаның 10%-ға өзгертілуіне келісе аламыз.
Если учесть все приведенные данные и факторы, мы можем согласиться на изменение цены на 10%.
Біз бағаны қайта қарауға келісеміз, бірақ бұл тек көлеміне қарай жасалатын шегерімге ғана қатысты.
Мы согласны пересмотреть цены, но это касается только скидки на количество.
Көзқарастың жақындай түскені байқалып отыр.
Отмечается сближение точек зрения.
Біз сіздің ыңғайыңызға көніп, орынды шегерім жасауға дайынбыз.
Мы готовы пойти вам навстречу и предоставить разумную скидку.
Біз бағаға тиісті түзету жасауға тиіспіз.
Мы должны сделать соответствующую корректировку цены.
Біз бұл үлгіге жаңа баға белгілеуге тиіспіз.
Мы должны на эту модель установить новую цену.
Бізде бар деректерге орай біз бағаны көп дегенде тоғыз пайызға көтеруге келісе аламыз.
Согласно имеющимся у нас данным мы можем согласиться на повышение цены не более, чем на девять процентов.
Сіздің бағаңыз әлемдік баға деңгейінде тұр.
Ваши цены находятся на уровне мировых цен.
Біз... қуаныштымыз.
Мы рады, что...
- біздің бағамызды негізделген (қолайлы, әділ) деп есептейтініңізге
- вы считаете наши цены обоснованными (приемлемыми, справедливыми)
- мы смогли урегулировать проблему цен.
Сіздің бағаңыз әлемдік бағадан 10%-ға асып түседі.
Ваши цены превышают мировые цены на 10%.
Жұмыстардың жекелеген түрлерін орындау бағасы біздің елімізде қолданылып жүрген бағадан едәуір асып түседі.
Расценки выполнения отдельных видов работ значительно превышают расценки, существующие в нашей стране.
Бағадағы айырма болмашы.
Разница в ценах незначительна.
Жобаны іске асыруда жергілікті жабдықтың үлесін көбейту жөніндегі біздің өтінішіміздің ескерілуін өтінеміз.
Просим учесть нашу просьбу увеличить долю местного оборудования в реализации проекта.
Біз өз бағамызды қорғаштамаймыз.
Мы не настаиваем на наших ценах.
Біз бағаның ішінара төмендетілуіне қол жеткізе алдық.
Нам удалось добиться частичного снижения цены.
Біздің жаңа баға...
Наша новая цена...
Біздің бағаларымыздың арасындағы айырма 15%-ды құрайды.
Разница между нашими ценами составляет 15%.
Өкінішке қарай, біз келіссөзді үзуге тиіспіз, өйткені...
К сожалению, мы должны прервать переговоры, так как...
- бізде қажетті баға белгіленімі (бағаның бөліктемесі) жоқ.
- у нас нет необходимых котировок (разбивок цен).
Баға жөніндегі келіссөз... қайта басталатын болады.
Переговоры по ценам будут возобновлены...
- после того, как будут уточнены спецификации.
Біз... дайынбыз.
Мы готовы...
- перейти к подробному обсуждению установления цены.
Біз алдын ала төлеу шартымен мәміле жасаса аламыз.
Мы можем заключить сделку при условии уплаты вперед.
Осы шарттар негізінде біз келісеміз.
На этих условиях мы согласны.
Мұқият тексергеннен кейін жаңа баға шығарылды.
После тщательной проверки была выведена новая цена.
Баға егжей-тегжейлі негізделді.
Цены были подробно обоснованы.
Біз бұрынғы бағамызды талап етпейміз.
Мы не настаиваем на наших прежних ценах.
Сіздер ұсынған баға әлемдік баға деңгейінде.
Предложенные вами цены находятся на уровне мировых цен.
Біз сіздердің бағаларыңызды қабылдаймыз. Ол бізге ұнайды.
Мы принимаем ваши цены. Они нас устраивают.
Біздің көзқарасымыз үйлеседі.
Наши точки зрения совпадают.
Баға жөніндегі келіссөзде екі серіктес те бір пікірге келді.
На переговорах по ценам оба партнера пришли к единому мнению.
Біздің бағамыз... деген бірауызды пікірдеміз.
У нас единое мнение, что наши цены...
- қолайлы
- әділ
- орынды
- умеренны.
Біз баға проблемасын реттей алғанымызға қуаныштымыз. Біз келіссөзіміздің нәтижелерін директорға бекітуге ұсынуға тиіспіз.
Мы рады, что смогли урегулировать проблему цен. Результаты наших переговоров мы должны представить на утверждение директору.
-
4 Қаржы операциялары, сақтандыру
Финансовые операции, страхованиеТауарды сақтандыруды алушы мойнына алады.
Страхование товара берет на себя получатель.
Тауарды біздің есебімізден сақтандырыңызшы.
Застрахуйте, пожалуйста, товар за наш счет.
Сақтандыру қоғамына.
В страховое общество.
Егер бұл келісімшартта көзделген болса.
Если это предусмотрено контрактом.
Кеше біз... сақтандыру шартына қол қойдық.
Вчера мы подписали договор... страхования.
- теңіз
- морского
Кезекті сақтандыру жарнасын.
Очередной страховой взнос.
Біз сақтандыру шарты жөніндегі міндеттемелерден өзімізді босатамыз.
Мы освобождаем себя от обязательств по договору страхования.
Вы имеете право на застрахованное имущество.
Біз сақтандырылған мүлікке құқықтан бас тартамыз.
Мы отказываемся от права на застрахованное имущество.
Сақтандыру келісімшартының барлық шарттары бізді қанағаттандырады.
Нас устраивают все условия контракта страхования.
Ең алдымен сіздер сақтандыру бойынша салықтар төлеуге тиіссіздер.
Прежде всего вы должны уплатить налоги по страхованию.
Барлық ресімдеулер орындалған бойда.
Как только будут выполнены все формальности.
Біз... полисін алдық.
Мы получили полис...
- саяхат
- на путешествие.
Сізде... бар ма?
У вас есть...?
... жазып берді?
Кем был выписан...?
Сіз... мазмұнымен таныстыңыз ба?
Вы познакомились с содержанием...?
Біз... сақтандыру полисінің шарттарын қарап шықтық.
Мы рассмотрели условия страхования полиса... по небрежности
Біз сақтандыру жауапкершілігінің өзгертілуі мүмкіндігін көздейтін полис толтырдық.
Мы составили полис, предусматривающий возможность изменения страховой ответственности.
Біз сізге... табыс еттік.
Мы представили вам...
- страховой полис.
Сіз... келе ме?
Вы хотите... ?
Біз толық (толық емес) құнға сақтандыру жасадық.
Мы произвели страхование в полную (неполную) стоимость.
... сақтандыру шығынын кім көтереді?
Кто будет нести расходы по страхованию от... ?
- пожаров
Біз... сақтандырдық.
Мы застраховали...
- жүкті
- груз
- зауытты
- завод.
Сіз сақтанушының... зерделедіңіз бе?
Вы изучили... страхователя?
- права
Вы знакомы с условиями, принятыми в страховой практике?
Сіздің... құқыңыз бар.
Вы имеете право на...
- премию
- застрахованное имущество.
... қалай жүзеге асырылады?
Как будет осуществляться... ?
Біз сақтандыру оқиғасының басталуы мүмкіндігін ескеруге тиіспіз.
Мы должны учитывать возможность наступления страхового случая.
Сақтандырушының мүдделері қорғалуға тиіс.
Интересы страховщика должны охраняться.
Сақтандыру практикасында... орын алады.
В страховой практике имеют место...
- смешанные страховые риски.
Сақтандыру туралы келісімшарт жекеменшіктік залалдарды өтеуді көздейді.
Контракт о страховании предусматривает возмещение частных убытков.
Біз қызметкерлердің өндірістік қатерлер мен жазатайым оқиғалардан сақтандырылуын қамтамасыз етеміз?
Мы обеспечим страхование персонала от производственных рисков и несчастных случаев.
Біз тек объектілерді ғана емес, сонымен бірге құрылыстың мүліктік құндылықтарын да өрттен және дүлей апаттардан сақтандырамыз.
Мы страхуем не только объекты, но и материально-имущественные ценности строительства от пожаров и стихийных бедствий.
Ал егер мұндай жағдай туа қалса, шығындарды кім төлейді?
А кто оплатит расходы, если такая ситуация возникнет?
Шығындар объектінің құнына жатқызылады.
Расходы будут отнесены на стоимость объекта.
Казахско-русский экономический словарь > Қаржы операциялары, сақтандыру
-
5 банк маркетингі
Қаржы маркетингі сатушы-инвесторлардың қаржы активтерінің (ақшаның, бағалы қағаздардың, асыл металдар мен тастардың) өткізілуі үдерісін басқаруға жүйелі көзқарасы және сатып алушы-инвесторлардың қаржы активтерінің қорлануын басқаруға жүйелі көзқарасы болып табылады. Қаржы нарығы осы маркетингі қызметінің аясы болып табылады. Қаржы нарығындағы банк көрсететін қызметтерді немесе банк өнімдері мен қызмет көрсету нарығын қамтитын банк маркетингі қаржы нарығының құрамдас бөлігі болып саналады.
Финансовый маркетинг представляет собой системный подход инвесторов-продавцов к управлению процессом реализации финансовых активов (денег, ценных бумаг, драгоценных металлов и камней) и системный подход инвесторов-покупателей к управлению накоплением финансовых активов. Сферой деятельности этого маркетинга является финансовый рынок. Составной частью финансового маркетинга считается банковский маркетинг, который затрагивает банковские услуги на финансовом рынке или рынок банковских продуктов и услуг.
Банк маркетингі – мыналарды қамтитын үдеріс:
Банковский маркетинг – это процесс, который включает в себя:
- банк өнімін өндіруді жоспарлау;
- планирование производства банковского продукта;
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- қарым-қатынасты жолға қою;
- налаживание коммуникаций;
- бағаны белгілеу;
- установление цен;
- банк өнімінің жылжытылуын ұйымдастыру;
- организацию продвижения банковского продукта;
- банк сервисінің қызметін өрістету.
- развертывание службы банковского сервиса.
Банк маркетингісінің негізгі міндеттері:
Основными задачами банковского маркетинга являются:
- сатып алушылардың банк өніміне қоятын талаптарын болжау;
- прогнозирование требований покупателей к банковскому продукту;
- банк өніміне сұранымды зерделеу;
- изучение спроса на банковский продукт;
- сатып алушылардың талаптарына сай келетін банк өнімін шығару;
- выпуск банковского продукта, соответствующего требованиям покупателей;
- бәсеке шарттарын ескере отырып банк өнімі бағасының деңгейін белгілеу;
- установление уровня цен на банковский продукт с учетом условий конкуренции;
- банкінің беделін көтеру;
- повышение имиджа банка;
- осы банк бақылайтын қаржы нарығының үлесін арттыру.
- повышение доли финансового рынка, контролируемого данным банком.
Банк маркетингісінің тұжырымдамасы қаржы нарығындағы банк қызметінің мақсатын сипаттайды. Банк өнімін сатып алушылардың мүдделері, қажетсінулері, мүмкіндіктері, ақша ресурстары алуан түрлі, тәуекел дәрежесі де әртүрлі. Сондықтан олардың нақты өнімге деген сұранымы да түрліше. Мұның мәнісі мынада: өз өнімін ұсынушы банк бұл өнімнің сатып алушылардың қандай тобына арналғанын және бұл өнімнің әлеуетті тұтынушылары қанша бола алатынын айқын білуге тиіс. Осыдан келіп банк қызметінің екі бағыты болуы ықтимал:
Концепция банковского маркетинга характеризует цель деятельности банка на финансовом рынке. У покупателей банковского продукта разные интересы, потребности, возможности, денежные ресурсы и разная степень риска. Поэтому у них разный спрос на данные продукты. Это означает, что банк, предлагающий свой продукт, должен четко знать, на какую группу покупателей этот продукт рассчитан и сколько может быть потенциальных потребителей этого продукта. Отсюда возможны два направления деятельности банка:
- жаппай, тұрақты сұранымға бағдарлануы, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама төмен болуын, клиенттерге қызмет көрсетудің шектелуін және ұсақ сатып алушылардың кең қамтылуын көздейді;
- ориентация на массовый, стабильный спрос, что предполагает относительно низкие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, ограничение услуги по обслуживанию клиентов и больший охват мелких покупателей;
- тұрақсыз сұранымға, яғни сатып алушылардың жекелеген топтарына бағдарлану, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама жоғары болуын, клиенттерге неғұрлым кең ауқымда қызмет көрсетілуін және ұсақ сатып алушылардың аз қамтылуын көздейді.
- ориентация на нестабильный спрос, т.е. на отдельные группы покупателей, что предполагает относительно высокие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, более широкий круг услуг по обслуживанию клиентов и меньший охват покупателей.
Маркетингілік қызмет:
Маркетинговая деятельность – это комплекс действий:
- тұтыну тұрпаттамасын әзірлеу жөніндегі;
- по разработке типологии потребления;
- сұранымды зерделеу жөніндегі;
- по изучению спроса;
- банк өнімін өндіруді жоспарлау және оның іске асыру жұмысын ұйымдастыру жөніндегі іс-қимылдар кешені.
- по планированию производства банковского продукта и организации работы по его реализации.
Банк өнімдеріне сұранымды сатып алушылардың психологиялық-физиологиялық қарымта жауабына қарай және сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылу дәрежесіне қарай жіктелуі мүмкін.
Спрос на банковские продукты можно классифицировать по психофизиологической реакции покупателей и по степени удовлетворения потребностей покупателей.
Психологиялық-физиологиялық белгі бойынша мыналарға бөлінеді:
По психофизиологическому признаку выделяют:
- тиянақталған сұраным – банк ұдайы беріп тұратын банк өнімдерінің жекелеген түрлеріне тұрақты сұраным (банкідегі салымның ең аз сомасы 100 теңгеден аспайтын депозиттік салым, неғұрлым беделді банкілердің акциялары, т.б.);
- фиксированный спрос – устойчивый спрос на отдельные виды банковских продуктов, постоянно предоставляемых банком (депозитные вклады в банках с минимальной суммой вклада не более 1000 тенге, акции наиболее престижных банков и др.);
- баламалы сұраным – таңдау бойынша сұраным, мұнда салымшы өз мүмкіндіктерін, табыстылық, тиімділік, тәуекелдік дәрежесін талдағаннан кейін капиталды банк өніміне салу туралы шешім қабылдайды (валюталық депозиттер сияқты активтерге, трастыларға, салым сомасы 3000 теңгеден аспайтын депозиттік салымдарға, т.б. сұраным);
- альтернативный спрос – спрос по выбору, когда вкладчик после анализа своих возможностей, степени доходности, выгодности, риска принимает решение о вложении капитала в банковский продукт (спрос на такие активы, как валютные депозиты, и трасты, депозитные вклады с суммой вклада не более 3000 тенге и др.);
- серпінді сұраным – күтпеген жерден болатын сұраныс; мұнда басқа сатып алушылардың, таныстарының, жарнаманың немесе басқа да факторлардың ықпалымен өз таңдауын жасаған сатып алушы өз шешімін өзгертеді (дивиденді (пайызы) жоғары болады деп күтілген бағалы қағаздар, т.б. бойынша сұраным).
- импульсный спрос – неожиданный спрос, когда покупатель, уже сделавший свой выбор под влиянием советов других покупателей, знакомых, рекламы или иных факторов, меняет свое решение (спрос на ценные бумаги, по которым обещают высокие дивиденды (проценты) и др.).
Сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылуы дәрежесіне қарай мыналарға бөлінеді:
По степени удовлетворения потребностей покупателей можно выделить:
- өткізілген сұраным (сұраным қызмет көрсету немесе банк өнімі сатып алушыға ұсынылған кезде қанағаттандырылды);
- реализованный спрос (спрос удовлетворен, когда услуга или банковский продукт предъявлены покупателю);
- қанағаттандырылмаған сұраным – сатуда жоқ немесе бар болғанымен ұсынымның көлемі бойынша сатып алушылардың сұрауынан артта қалған банк өнімдеріне сұраным;
- неудовлетворенный спрос – спрос на банковские продукты, отсутствующие в продаже или существующие, но по объему предложения отстающие от запросов покупателей;
- қалыптасушы сұраным, айқын көрініс таппаған сұраным.
- формирующийся спрос, нечетко выраженный спрос.
Рендит – бағалы қағаз табыстылығының салыстырмалы көрсеткіші. Акция рендиті акция бойынша төленген дивидендтің акцияның нарықтық бағамына пайыздық қатынасымен айқындалады. Рендит мөлшері жоғары болған сайын акция да табыстырақ.
Рендит – это относительный показатель доходности ценной бумаги. Рендит акции определяется процентным отношением выплаченного по ней дивиденда к рыночному курсу акции. Чем выше размер рендита, тем доходнее акция.
Спрэд – ұсынымның ең төмен бағасы мен сұранымның ең жоғары бағасының арасындағы алшақтық. Спрэдтің сұранымның ең жоғары бағасына қатынасы барыша төмен (әдетте 3%-ға дейін) бағалы қағаздар неғұрлым өтімді болып табылады.
Спрэд – это разрыв между минимальной ценой предложения и максимальной ценой спроса. Наиболее ликвидными являются ценные бумаги, у которых отношение спрэда к максимальной цене спроса наименьшее (обычно до 3%).
Банк маркетингісі үдерісі мынадай кезеңдерді қамтиды:
Процесс банковского маркетинга включает следующие этапы:
- нақты банк өнімін сатып алушылардың қажеттерін зерделеу;
- изучение потребностей покупателей конкретного банковского продукта;
- қаржы нарығын секторлар бойынша кешенді түрде зерттеу;
- комплексное исследование финансового рынка по секторам;
- банк маркетингісінің ағым-дағы және келешектегі іске асырылуы мүмкіндіктерін зерттеу;
- исследование возможностей текущей и перспективной реализации банковского маркетинга;
- маркетингіні жобалау;
- планирование маркетинга;
- банк инновациясының өміршеңдік циклін жоспарлау;
- планирование жизненного цикла банковской инновации;
- жарнама;
- реклама;
- банкілердің бөлімдері мен құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастыру.
- организация работы отделов и структурных подразделений банков.
Банк маркетингісінің негізгі атқарымдары:
Основными функциями банковского маркетинга являются:
- ақпарат жинау;
- сбор информации;
- маркетингілік зерттеу;
- маркетинговые исследования;
- банк өнімдерін шығару және өткізу жөніндегі қызметті жоспарлау;
- планирование деятельности по выпуску и реализации банковских продуктов;
- жарнама;
- реклама;
- банк өнімдерін өткізу.
- реализация банковских продуктов.
Банк маркетингісінің жоспары банк өнімдерін, кәдуілгі және жаңа өнімдерін өткізу жоспары болып табылады. Бұл жоспар нақты уақыт кезеңінде қандай банк өнімін немесе қандай инновацияны, қай аумақта және қандай бағамен сату керек екенін айқындайды.
План банковского маркетинга представляет собой план реализации банковских продуктов, традиционных и новых. Этот план определяет какой банковский продукт или какую инновацию, на какой территории и по какой цене следует продавать в данный период времени.
Банк маркетингісінің стратегиясы:
Стратегия банковского маркетинга заключается в:
- банкінің белгілі бір банк өнімін шығару жөніндегі мүмкіндіктерін талдау үдерісінде;
- анализе возможностей банка по выпуску того или иного банковского продукта;
- өнім шығарудың мақсатын айқындауда;
- определении цели выпуска продукта;
- банк инновациясын негіздеу және оны сипаттауда;
- обосновании банковской инновации и ее характеристики;
- қаржы нарығын және банк өнімін ағымдағы кезеңде де, таяудағы келешекте де өткізу мүмкіндіктерін маркетингілік зерттеуде.
- маркетинговых исследованиях финансового рынка и возможностей реализации банковского продукта как в текущем периоде, так и в ближайшей перспективе.
Банк маркетингінің стратегиясында қандай тұжырымдамаларды бөліп көрсетуге болады?
Банк маркетингісінің стратегиясында мына тұжырымдамаларды бөліп көрсету орынды:
В стратегии банковского маркетинга целесообразно выделить следующие концепции:
- қаржы нарығын бөліктемелеу;
- сегментация финансового рынка;
- нысаналы банк өнімін немесе қызмет көрсетуді таңдау;
- выбор целевого банковского продукта или услуги;
- нарыққа шығу әдістерін таңдау;
- выбор методов выхода на рынок;
- маркетингілік құралдарды таңдау;
- выбор маркетинговых средств;
- нарыққа шығу уақытын таңдау.
- выбор времени выхода на рынок.
* * * -
6 Банк маркетингі
Қаржы маркетингі сатушы-инвесторлардың қаржы активтерінің (ақшаның, бағалы қағаздардың, асыл металдар мен тастардың) өткізілуі үдерісін басқаруға жүйелі көзқарасы және сатып алушы-инвесторлардың қаржы активтерінің қорлануын басқаруға жүйелі көзқарасы болып табылады. Қаржы нарығы осы маркетингі қызметінің аясы болып табылады. Қаржы нарығындағы банк көрсететін қызметтерді немесе банк өнімдері мен қызмет көрсету нарығын қамтитын банк маркетингі қаржы нарығының құрамдас бөлігі болып саналады.
Финансовый маркетинг представляет собой системный подход инвесторов-продавцов к управлению процессом реализации финансовых активов (денег, ценных бумаг, драгоценных металлов и камней) и системный подход инвесторов-покупателей к управлению накоплением финансовых активов. Сферой деятельности этого маркетинга является финансовый рынок. Составной частью финансового маркетинга считается банковский маркетинг, который затрагивает банковские услуги на финансовом рынке или рынок банковских продуктов и услуг.
Банк маркетингі – мыналарды қамтитын үдеріс:
Банковский маркетинг – это процесс, который включает в себя:
- банк өнімін өндіруді жоспарлау;
- планирование производства банковского продукта;
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- қарым-қатынасты жолға қою;
- налаживание коммуникаций;
- бағаны белгілеу;
- установление цен;
- банк өнімінің жылжытылуын ұйымдастыру;
- организацию продвижения банковского продукта;
- банк сервисінің қызметін өрістету.
- развертывание службы банковского сервиса.
Банк маркетингісінің негізгі міндеттері:
Основными задачами банковского маркетинга являются:
- сатып алушылардың банк өніміне қоятын талаптарын болжау;
- прогнозирование требований покупателей к банковскому продукту;
- банк өніміне сұранымды зерделеу;
- изучение спроса на банковский продукт;
- сатып алушылардың талаптарына сай келетін банк өнімін шығару;
- выпуск банковского продукта, соответствующего требованиям покупателей;
- бәсеке шарттарын ескере отырып банк өнімі бағасының деңгейін белгілеу;
- установление уровня цен на банковский продукт с учетом условий конкуренции;
- банкінің беделін көтеру;
- повышение имиджа банка;
- осы банк бақылайтын қаржы нарығының үлесін арттыру.
- повышение доли финансового рынка, контролируемого данным банком.
Банк маркетингісінің тұжырымдамасы қаржы нарығындағы банк қызметінің мақсатын сипаттайды. Банк өнімін сатып алушылардың мүдделері, қажетсінулері, мүмкіндіктері, ақша ресурстары алуан түрлі, тәуекел дәрежесі де әртүрлі. Сондықтан олардың нақты өнімге деген сұранымы да түрліше. Мұның мәнісі мынада: өз өнімін ұсынушы банк бұл өнімнің сатып алушылардың қандай тобына арналғанын және бұл өнімнің әлеуетті тұтынушылары қанша бола алатынын айқын білуге тиіс. Осыдан келіп банк қызметінің екі бағыты болуы ықтимал:
Концепция банковского маркетинга характеризует цель деятельности банка на финансовом рынке. У покупателей банковского продукта разные интересы, потребности, возможности, денежные ресурсы и разная степень риска. Поэтому у них разный спрос на данные продукты. Это означает, что банк, предлагающий свой продукт, должен четко знать, на какую группу покупателей этот продукт рассчитан и сколько может быть потенциальных потребителей этого продукта. Отсюда возможны два направления деятельности банка:
- жаппай, тұрақты сұранымға бағдарлануы, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама төмен болуын, клиенттерге қызмет көрсетудің шектелуін және ұсақ сатып алушылардың кең қамтылуын көздейді;
- ориентация на массовый, стабильный спрос, что предполагает относительно низкие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, ограничение услуги по обслуживанию клиентов и больший охват мелких покупателей;
- тұрақсыз сұранымға, яғни сатып алушылардың жекелеген топтарына бағдарлану, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама жоғары болуын, клиенттерге неғұрлым кең ауқымда қызмет көрсетілуін және ұсақ сатып алушылардың аз қамтылуын көздейді.
- ориентация на нестабильный спрос, т.е. на отдельные группы покупателей, что предполагает относительно высокие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, более широкий круг услуг по обслуживанию клиентов и меньший охват покупателей.
Маркетингілік қызмет:
Маркетинговая деятельность – это комплекс действий:
- тұтыну тұрпаттамасын әзірлеу жөніндегі;
- по разработке типологии потребления;
- сұранымды зерделеу жөніндегі;
- по изучению спроса;
- банк өнімін өндіруді жоспарлау және оның іске асыру жұмысын ұйымдастыру жөніндегі іс-қимылдар кешені.
- по планированию производства банковского продукта и организации работы по его реализации.
Банк өнімдеріне сұранымды сатып алушылардың психологиялық-физиологиялық қарымта жауабына қарай және сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылу дәрежесіне қарай жіктелуі мүмкін.
Спрос на банковские продукты можно классифицировать по психофизиологической реакции покупателей и по степени удовлетворения потребностей покупателей.
Психологиялық-физиологиялық белгі бойынша мыналарға бөлінеді:
По психофизиологическому признаку выделяют:
- тиянақталған сұраным – банк ұдайы беріп тұратын банк өнімдерінің жекелеген түрлеріне тұрақты сұраным (банкідегі салымның ең аз сомасы 100 теңгеден аспайтын депозиттік салым, неғұрлым беделді банкілердің акциялары, т.б.);
- фиксированный спрос – устойчивый спрос на отдельные виды банковских продуктов, постоянно предоставляемых банком (депозитные вклады в банках с минимальной суммой вклада не более 1000 тенге, акции наиболее престижных банков и др.);
- баламалы сұраным – таңдау бойынша сұраным, мұнда салымшы өз мүмкіндіктерін, табыстылық, тиімділік, тәуекелдік дәрежесін талдағаннан кейін капиталды банк өніміне салу туралы шешім қабылдайды (валюталық депозиттер сияқты активтерге, трастыларға, салым сомасы 3000 теңгеден аспайтын депозиттік салымдарға, т.б. сұраным);
- альтернативный спрос – спрос по выбору, когда вкладчик после анализа своих возможностей, степени доходности, выгодности, риска принимает решение о вложении капитала в банковский продукт (спрос на такие активы, как валютные депозиты, и трасты, депозитные вклады с суммой вклада не более 3000 тенге и др.);
- серпінді сұраным – күтпеген жерден болатын сұраныс; мұнда басқа сатып алушылардың, таныстарының, жарнаманың немесе басқа да факторлардың ықпалымен өз таңдауын жасаған сатып алушы өз шешімін өзгертеді (дивиденді (пайызы) жоғары болады деп күтілген бағалы қағаздар, т.б. бойынша сұраным).
- импульсный спрос – неожиданный спрос, когда покупатель, уже сделавший свой выбор под влиянием советов других покупателей, знакомых, рекламы или иных факторов, меняет свое решение (спрос на ценные бумаги, по которым обещают высокие дивиденды (проценты) и др.).
Сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылуы дәрежесіне қарай мыналарға бөлінеді:
По степени удовлетворения потребностей покупателей можно выделить:
- өткізілген сұраным (сұраным қызмет көрсету немесе банк өнімі сатып алушыға ұсынылған кезде қанағаттандырылды);
- реализованный спрос (спрос удовлетворен, когда услуга или банковский продукт предъявлены покупателю);
- қанағаттандырылмаған сұраным – сатуда жоқ немесе бар болғанымен ұсынымның көлемі бойынша сатып алушылардың сұрауынан артта қалған банк өнімдеріне сұраным;
- неудовлетворенный спрос – спрос на банковские продукты, отсутствующие в продаже или существующие, но по объему предложения отстающие от запросов покупателей;
- қалыптасушы сұраным, айқын көрініс таппаған сұраным.
- формирующийся спрос, нечетко выраженный спрос.
Рендит – бағалы қағаз табыстылығының салыстырмалы көрсеткіші. Акция рендиті акция бойынша төленген дивидендтің акцияның нарықтық бағамына пайыздық қатынасымен айқындалады. Рендит мөлшері жоғары болған сайын акция да табыстырақ.
Рендит – это относительный показатель доходности ценной бумаги. Рендит акции определяется процентным отношением выплаченного по ней дивиденда к рыночному курсу акции. Чем выше размер рендита, тем доходнее акция.
Спрэд – ұсынымның ең төмен бағасы мен сұранымның ең жоғары бағасының арасындағы алшақтық. Спрэдтің сұранымның ең жоғары бағасына қатынасы барыша төмен (әдетте 3%-ға дейін) бағалы қағаздар неғұрлым өтімді болып табылады.
Спрэд – это разрыв между минимальной ценой предложения и максимальной ценой спроса. Наиболее ликвидными являются ценные бумаги, у которых отношение спрэда к максимальной цене спроса наименьшее (обычно до 3%).
Банк маркетингісі үдерісі мынадай кезеңдерді қамтиды:
Процесс банковского маркетинга включает следующие этапы:
- нақты банк өнімін сатып алушылардың қажеттерін зерделеу;
- изучение потребностей покупателей конкретного банковского продукта;
- қаржы нарығын секторлар бойынша кешенді түрде зерттеу;
- комплексное исследование финансового рынка по секторам;
- банк маркетингісінің ағым-дағы және келешектегі іске асырылуы мүмкіндіктерін зерттеу;
- исследование возможностей текущей и перспективной реализации банковского маркетинга;
- маркетингіні жобалау;
- планирование маркетинга;
- банк инновациясының өміршеңдік циклін жоспарлау;
- планирование жизненного цикла банковской инновации;
- жарнама;
- реклама;
- банкілердің бөлімдері мен құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастыру.
- организация работы отделов и структурных подразделений банков.
Банк маркетингісінің негізгі атқарымдары:
Основными функциями банковского маркетинга являются:
- ақпарат жинау;
- сбор информации;
- маркетингілік зерттеу;
- маркетинговые исследования;
- банк өнімдерін шығару және өткізу жөніндегі қызметті жоспарлау;
- планирование деятельности по выпуску и реализации банковских продуктов;
- жарнама;
- реклама;
- банк өнімдерін өткізу.
- реализация банковских продуктов.
Банк маркетингісінің жоспары банк өнімдерін, кәдуілгі және жаңа өнімдерін өткізу жоспары болып табылады. Бұл жоспар нақты уақыт кезеңінде қандай банк өнімін немесе қандай инновацияны, қай аумақта және қандай бағамен сату керек екенін айқындайды.
План банковского маркетинга представляет собой план реализации банковских продуктов, традиционных и новых. Этот план определяет какой банковский продукт или какую инновацию, на какой территории и по какой цене следует продавать в данный период времени.
Банк маркетингісінің стратегиясы:
Стратегия банковского маркетинга заключается в:
- банкінің белгілі бір банк өнімін шығару жөніндегі мүмкіндіктерін талдау үдерісінде;
- анализе возможностей банка по выпуску того или иного банковского продукта;
- өнім шығарудың мақсатын айқындауда;
- определении цели выпуска продукта;
- банк инновациясын негіздеу және оны сипаттауда;
- обосновании банковской инновации и ее характеристики;
- қаржы нарығын және банк өнімін ағымдағы кезеңде де, таяудағы келешекте де өткізу мүмкіндіктерін маркетингілік зерттеуде.
- маркетинговых исследованиях финансового рынка и возможностей реализации банковского продукта как в текущем периоде, так и в ближайшей перспективе.
Банк маркетингінің стратегиясында қандай тұжырымдамаларды бөліп көрсетуге болады?
Банк маркетингісінің стратегиясында мына тұжырымдамаларды бөліп көрсету орынды:
В стратегии банковского маркетинга целесообразно выделить следующие концепции:
- қаржы нарығын бөліктемелеу;
- сегментация финансового рынка;
- нысаналы банк өнімін немесе қызмет көрсетуді таңдау;
- выбор целевого банковского продукта или услуги;
- нарыққа шығу әдістерін таңдау;
- выбор методов выхода на рынок;
- маркетингілік құралдарды таңдау;
- выбор маркетинговых средств;
- нарыққа шығу уақытын таңдау.
- выбор времени выхода на рынок.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк маркетингі
-
7 несиені өтеу
Ал енді несиені өтеу мәселесіне көшейік.
А сейчас давайте перейдем к вопросу о погашении кредитов.
Несие 10 (12, 20) жыл бойына... төленуге тиіс.
Кредит должен быть выплачен в течение 10 (12, 20) лет...
- равными взносами.
Бірінші жарна жеткізілім аяқталған күннен бастап 12 ай бойына төленеді.
Первый взнос будет осуществлен в течение 12 месяцев со дня завершения поставки.
Бізді жеңілдікті кезең қанағаттандырмайды.
Нас не устраивает льготный период.
Біз оны екі жылға дейін ұзартуға келісеміз.
Мы согласны продлить его до двух лет.
Біз сізге төлем мерзімін ұзарта аламыз.
Мы можем предоставить вам рассрочку платежа.
Жақсы. Мен несиені өтеу кестесін талқылауымыз керек деп ойлаймын.
Хорошо. Я думаю, что нам следует обсудить график погашения кредитов.
Біз сондай-ақ біздің қаржы қатынастарымызда теңгерімге қол жеткізуге көмектесетін материалдық құндылықтар туралы да әңгімелесуге тиіспіз.
Мы должны также поговорить о материальных ценностях, с помощью которых должен быть достигнут баланс в наших финансовых отношениях.
Біздің несие бойынша берешекті бес (он) жыл бойына өтеуге шамамыз жетеді.
Мы в состоянии погасить задолженность по кредитам в течение пяти (десяти) лет.
Бұл бізді қанағаттандырады.
Нас это устраивает.
Ал бұл бізді қанағаттандырмайды.
А нас это не устраивает.
Біз төлем мерзімін қысқартқымыз келеді.
Мы хотели бы сократить сроки платежей.
Сайып келгенде, біз келісеміз.
В конце концов, мы согласны.
Қанекей, несие бойынша төлемнің нақты мерзімін уағдаласайық.
Давайте договоримся о конкретных сроках платежей по кредитам.
Сіздер біздің қаржы жағдайымыздың ауыр екенін ескеруге тиіссіздер.
Вы должны принять во внимание наше тяжелое финансовое положение.
Бізде қарсылық жоқ.
У нас нет возражений.
Біз барлық несие бойынша төлем төлеу мерзімін 10 жыл деп айқындап алғандықтан, мен төлемдердің мынадай тәртібін ұсынамын.
Поскольку срок уплаты по всем кредитам нами определен в 10 лет, то я предлагаю принять следующий порядок платежей.
Алғашқы екі жыл бойына жыл сайын несиенің барлық сомасынан 5% төленсін.
В течение первых двух лет выплачивать ежегодно по 5% от всей суммы кредитов.
Кейінгі 6 жылда жарна сомасы жыл сайын жалпы соманың 10%-ы болуға тиіс.
В последующие 6 лет сумма взносов должна составлять 10% общей суммы ежегодно.
Соңғы екі жылда біз төлем жөнінен артта қалушылықтың есесін толтыру үшін 15%-дан төлейтін боламыз.
В последние два года мы будем платить по 15%, чтобы наверстать отставание по платежам.
Ұзақ мерзімді несие операциялары бойынша сіздің ақырғы пайыздық мөлшерлемеңіз қандай?
Какова же ваша окончательная процентная ставка по долгосрочным кредитным операциям?
Пайыздық мөлшерлеме... құрайды.
Процентная ставка составляет....
Біздіңше, пайыздық мөлшерлеме біраз жоғарылатылған сияқты.
Нам кажется, что процентные ставки несколько завышены.
Біздің арамызда барлық есептесулер тек еркін айырбасталатын валютамен жүргізілуге тиіс.
Между нами все расчеты должны вестись только в свободно конвертируемой валюте.
Несие бойынша өз берешегімізді біз сіздің елге (сіздің фирмаға) ішінара... жеткізу арқылы өтей аламыз.
Свою задолженность по кредитам мы можем возместить частично поставками в вашу страну (вашей фирме)...
- руды
- шикізат
- сырья
- энергоносителей.
* * * -
8 Банк инновациялары
Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт:
- жеке-дара;
- единичный;
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
- массовый.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт может быть в форме:
- мүлік;
- имущества;
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
- имущественного права.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методы планирования финансовых показателей;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- приемы финансового анализа;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- формы организации финансовой работы в банке;
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- баға саясаты;
- политику цен;
- жарнама;
- рекламу;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
- диффузию банковской инновации.
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- разработка нового банковского продукта;
- нарыққа шығу;
- выход на рынок;
- нарықтың дамуы;
- развитие рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- уменьшение рынка;
- нарықтың азаюы;
- подъем рынка;
- нарықтың құлдырауы.
- падение рынка.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп:
Своп подразделяется на:
- валюталық;
- валютный;
- пайыздық;
- процентный;
- валюталық-пайыздық;
- валютно-процентный;
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
- своп с нулевым купоном.
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
-
9 Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.
В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:
Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:
- төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;
- плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;
- төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;
- без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;
- төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;
- платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;
- қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;
- средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;
- төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.
- плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?
Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?
Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.
Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.
Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?
Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.
Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.
Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.
Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:
Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:
- есеп айырысу құжатының атауы;
- наименование расчетного документа;
- құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;
- номер документа, число, месяц, год его выписки;
- банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);
- наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);
- төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;
- қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование получателя средств, номер его счета в банке;
- алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;
- наименование банка получателя, его РНН;
- қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;
- номер счета получателя средств, его РНН;
- мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);
- назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;
- цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;
- сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;
- қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.
- подписи и оттиск печати.
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?
Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.
Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.
Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?
На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?
Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.
Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.
Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?
Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?
Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің “Клиенттің ақшасын алу кезектілігі” деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.
В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК “Очередность изъятия денег клиента”
Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?
Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?
Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.
Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.
Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.
Я хотел бы открыть счет в вашем банке.
Біздің банкіде сіз:
В нашем банке вы можете открыть:
- теңгемен ағымдағы шот;
- текущий счет в тенге;
- шетел валютасымен ағымдағы шот;
- текущий счет в иностранной валюте;
- транзиттік шот;
- транзитный счет;
- депозиттік шот;
- депозитный счет;
- карточкалық шот аша аласыз.
- карточный счет.
Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.
Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.
Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.
Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).
Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.
Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.
Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.
Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.
Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.
Рахмет.
Спасибо.
Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.
Всегда к вашим услугам.
Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.
Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего платежного поручения.
Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.
Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.
Наш банк подтверждает получение ваших документов.
Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.
Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.
Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.
Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.
Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.
Мы получили их извещение 10 июня.
Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.
Мы дебетовали ваш счет 27 марта.
Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.
Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.
Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.
Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.
Біз төлемді төлей алмаймыз.
Осуществить платеж мы не можем.
Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.
Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.
Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.
Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.
Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.
Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.
Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.
Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.
Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.
Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.
Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.
Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.
Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.
Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.
Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.
Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.
Бұл сома төленген.
Эта сумма оплачена.
Бұл сома әлі төленген жоқ.
Эта сумма еще не оплачена.
Бұл сома төленуге тиіс.
Эта сумма должна быть оплачена.
135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.
Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.
Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.
Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.
В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.
В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.
Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.
Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.
Төлем наурызда төленуі мүмкін.
Платеж может быть осуществлен в марте.
Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.
Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.
Мы подтверждаем наши платежные инструкции.
Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.
Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.
Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.
Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.
Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.
Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.
Способ оплаты укажите в платежном поручении.
Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.
Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.
Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.
Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.
Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.
Получатель перевода отказался получить сумму перевода.
Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.
Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.
Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.
Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.
Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.
Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.
Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.
Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.
К сожалению, ваш перевод еще не получен.
Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.
Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.
Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.
Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.
Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.
Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.
Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.
Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.
Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.
Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.
Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.
Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.
Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.
Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.
Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.
Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.
Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.
Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.
Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.
Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.
Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.
Мы кредитовали ваш счет за номером …
Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.
Пожалуйста, платите за вычетом расходов.
Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.
Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.
Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.
Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.
Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.
Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.
Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.
Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.
В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.
Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.
Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.
Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.
Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.
Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.
Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.
Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.
Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.
Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.
Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).
Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.
Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.
Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.
Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.
Народный банк настаивает на оплате этой суммы.
Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.
Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.
Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.
Этот документ следовало направить на подпись вчера.
Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.
Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.
Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.
Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.
Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.
Оплатите хорошим сроком валютирования.
Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.
Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.
Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.
Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.
Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.
Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.
Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.
К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.
Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.
Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.
Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.
Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.
Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...
Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...
- біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;
- в соответствии с инструкциями нашего банка;
- алынған нұсқаулықтарға орай;
- согласно полученным инструкциям;
- акцепт (ризалық);
- для того, чтобы получить акцепт;
- өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.
- бланк заявления.
Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.
Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.
Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.
Я хотел бы открыть чековый счет в банке.
Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.
Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.
Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.
Я бы хотел снять деньги с чекового счета.
Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?
Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?
Да, именно так. Как мне сделать это?
Мына жолға соманы санмен жазыңыз.
На этой строке напишите сумму в цифрах.
Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.
Вам нужно написать сумму прописью.
Бұл үшінші жолға жазылады.
Это пишется на третьей строке.
Соманың аяғынан “доллар” деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.
Проведите линию от конца суммы до слова “доллары”.
Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.
Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.
Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.
Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.
Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.
В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.
Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.
Дату проставьте в верхнем правом углу.
Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.
Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.
Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.
За услуги мы берем два процента.
Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?
Я потерял чек, что мне теперь делать?
Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.
Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.
Мен оларды жазып алғанмын.
Я их записал.
Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.
Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.
Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.
Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.
Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.
Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.
Бес мың теңге.
Пять тысяч тенге.
Менің шоттан ақша алуым қажет.
Мне необходимо снять деньги со счета.
Жүз доллар.
Сто долларов.
Бізде төлем теңгемен төленеді.
У нас выплата производится в тенге.
Мен қарсы емеспін.
Я не возражаю.
Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.
На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.
Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?
Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?
Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.
Заполните бланк вклада или депозита.
Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.
Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.
Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.
Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.
Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.
Мен доллар сатып алғым келеді.
Я хотел(-а) бы купить доллары.
Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.
Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.
Міне ақшаңыз.
Вот ваши деньги.
Рахмет.
Спасибо.
Казахско-русский экономический словарь > Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
-
10 Банк инновациялары
Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт:
- жеке-дара;
- единичный;
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
- массовый.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт может быть в форме:
- мүлік;
- имущества;
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
- имущественного права.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методы планирования финансовых показателей;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- приемы финансового анализа;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- формы организации финансовой работы в банке;
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- баға саясаты;
- политику цен;
- жарнама;
- рекламу;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
- диффузию банковской инновации.
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- разработка нового банковского продукта;
- нарыққа шығу;
- выход на рынок;
- нарықтың дамуы;
- развитие рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- уменьшение рынка;
- нарықтың азаюы;
- подъем рынка;
- нарықтың құлдырауы.
- падение рынка.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп:
Своп подразделяется на:
- валюталық;
- валютный;
- пайыздық;
- процентный;
- валюталық-пайыздық;
- валютно-процентный;
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
- своп с нулевым купоном.
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк инновациялары
-
11 Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.
В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:
Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:
- төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;
- плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;
- төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;
- без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;
- төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;
- платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;
- қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;
- средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;
- төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.
- плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?
Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?
Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.
Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.
Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?
Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.
Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.
Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.
Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:
Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:
- есеп айырысу құжатының атауы;
- наименование расчетного документа;
- құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;
- номер документа, число, месяц, год его выписки;
- банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);
- наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);
- төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;
- қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование получателя средств, номер его счета в банке;
- алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;
- наименование банка получателя, его РНН;
- қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;
- номер счета получателя средств, его РНН;
- мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);
- назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;
- цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;
- сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;
- қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.
- подписи и оттиск печати.
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?
Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.
Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.
Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?
На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?
Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.
Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.
Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?
Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?
Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің “Клиенттің ақшасын алу кезектілігі” деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.
В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК “Очередность изъятия денег клиента”
Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?
Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?
Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.
Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.
Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.
Я хотел бы открыть счет в вашем банке.
Біздің банкіде сіз:
В нашем банке вы можете открыть:
- теңгемен ағымдағы шот;
- текущий счет в тенге;
- шетел валютасымен ағымдағы шот;
- текущий счет в иностранной валюте;
- транзиттік шот;
- транзитный счет;
- депозиттік шот;
- депозитный счет;
- карточкалық шот аша аласыз.
- карточный счет.
Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.
Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.
Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.
Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).
Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.
Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.
Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.
Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.
Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.
Рахмет.
Спасибо.
Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.
Всегда к вашим услугам.
Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.
Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего платежного поручения.
Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.
Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.
Наш банк подтверждает получение ваших документов.
Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.
Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.
Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.
Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.
Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.
Мы получили их извещение 10 июня.
Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.
Мы дебетовали ваш счет 27 марта.
Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.
Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.
Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.
Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.
Біз төлемді төлей алмаймыз.
Осуществить платеж мы не можем.
Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.
Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.
Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.
Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.
Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.
Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.
Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.
Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.
Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.
Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.
Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.
Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.
Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.
Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.
Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.
Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.
Бұл сома төленген.
Эта сумма оплачена.
Бұл сома әлі төленген жоқ.
Эта сумма еще не оплачена.
Бұл сома төленуге тиіс.
Эта сумма должна быть оплачена.
135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.
Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.
Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.
Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.
В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.
В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.
Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.
Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.
Төлем наурызда төленуі мүмкін.
Платеж может быть осуществлен в марте.
Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.
Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.
Мы подтверждаем наши платежные инструкции.
Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.
Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.
Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.
Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.
Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.
Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.
Способ оплаты укажите в платежном поручении.
Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.
Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.
Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.
Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.
Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.
Получатель перевода отказался получить сумму перевода.
Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.
Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.
Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.
Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.
Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.
Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.
Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.
Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.
К сожалению, ваш перевод еще не получен.
Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.
Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.
Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.
Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.
Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.
Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.
Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.
Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.
Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.
Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.
Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.
Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.
Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.
Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.
Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.
Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.
Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.
Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.
Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.
Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.
Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.
Мы кредитовали ваш счет за номером …
Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.
Пожалуйста, платите за вычетом расходов.
Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.
Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.
Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.
Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.
Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.
Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.
Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.
Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.
В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.
Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.
Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.
Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.
Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.
Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.
Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.
Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.
Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.
Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.
Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).
Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.
Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.
Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.
Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.
Народный банк настаивает на оплате этой суммы.
Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.
Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.
Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.
Этот документ следовало направить на подпись вчера.
Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.
Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.
Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.
Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.
Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.
Оплатите хорошим сроком валютирования.
Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.
Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.
Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.
Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.
Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.
Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.
Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.
К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.
Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.
Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.
Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.
Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.
Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...
Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...
- біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;
- в соответствии с инструкциями нашего банка;
- алынған нұсқаулықтарға орай;
- согласно полученным инструкциям;
- акцепт (ризалық);
- для того, чтобы получить акцепт;
- өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.
- бланк заявления.
Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.
Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.
Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.
Я хотел бы открыть чековый счет в банке.
Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.
Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.
Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.
Я бы хотел снять деньги с чекового счета.
Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?
Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?
Да, именно так. Как мне сделать это?
Мына жолға соманы санмен жазыңыз.
На этой строке напишите сумму в цифрах.
Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.
Вам нужно написать сумму прописью.
Бұл үшінші жолға жазылады.
Это пишется на третьей строке.
Соманың аяғынан “доллар” деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.
Проведите линию от конца суммы до слова “доллары”.
Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.
Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.
Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.
Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.
Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.
В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.
Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.
Дату проставьте в верхнем правом углу.
Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.
Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.
Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.
За услуги мы берем два процента.
Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?
Я потерял чек, что мне теперь делать?
Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.
Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.
Мен оларды жазып алғанмын.
Я их записал.
Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.
Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.
Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.
Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.
Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.
Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.
Бес мың теңге.
Пять тысяч тенге.
Менің шоттан ақша алуым қажет.
Мне необходимо снять деньги со счета.
Жүз доллар.
Сто долларов.
Бізде төлем теңгемен төленеді.
У нас выплата производится в тенге.
Мен қарсы емеспін.
Я не возражаю.
Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.
На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.
Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?
Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?
Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.
Заполните бланк вклада или депозита.
Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.
Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.
Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.
Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.
Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.
Мен доллар сатып алғым келеді.
Я хотел(-а) бы купить доллары.
Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.
Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.
Міне ақшаңыз.
Вот ваши деньги.
Рахмет.
Спасибо.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
-
12 кассалық операциялар
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Бұл салада банкілер “Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы” ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
В этой сфере банки руководствуются Законом РК “О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан”, а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Қолма-қол ақша:
Наличные деньги могут сдаваться:
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- в дневные и вечерние кассы банков;
- инкассаторларға;
- инкассаторам;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
- при наступлении сроков выплаты средств.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
* * *кассовые операции (қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау, беру түріндегі материалдық-техникалық рәсімдердің жиынтығы, кәсіпорындар, банкілер жеке және заңи тұлғалармен қолма-қол ақшалай қаражат алыс-берісін жүзеге асыруы)Казахско-русский экономический словарь > кассалық операциялар
-
13 Ақша айырбастау
Айтыңызшы,... қай жерде айырбастауға болады?
Скажите, пожалуйста, где можно обменять... ?
- долларды
- доллары
- марканы
- марки
- теңгені
- тенге
- рубльді
- рубли.
Ең жақын... қай жерде?
Где находится ближайший... ?
- банк
- банк
- обменный пункт.
Айырбастау орны (банк) Абай көшесінде.
Пункт обмена (банк) находится на улице Абая.
Мен бұл жерде... ұсақтай аламын ба?
Могу ли я здесь... ?
- жүз долларлық (маркалық) ақшаны елу долларлықтан (маркалықтан) және одан да майда ақшаға
- разменять стодолларовую (марковую) купюру на пятидесятидолларовую (марковую) и на более мелкие купюры
Чек бойынша тек банкіден ғана ақша ала аласыз.
По чеку вы можете получить деньги только в банке.
Міне, менің валюта айырбастауға алған рұқсатым.
Вот мое разрешение на обмен валюты.
Бүгін... айырбастау бағамы қанша?
Каков сегодня обменный курс... ?
Ақша айырбасталғаны туралы түбіршек беріңізші.
Дайте, пожалуйста, квитанцию об обмене денег.
Мінекейіңіз.
Вот, пожалуйста.
-
14 Кассалық операциялар
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Бұл салада банкілер “Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы” ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
В этой сфере банки руководствуются Законом РК “О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан”, а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Қолма-қол ақша:
Наличные деньги могут сдаваться:
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- в дневные и вечерние кассы банков;
- инкассаторларға;
- инкассаторам;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
- при наступлении сроков выплаты средств.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Кассалық операциялар
-
15 Мерзімі
Жеткізілім мерзімін белгілеудің негізгі қағидаты туралы әңгімелесейік.
Поговорим об основных принципах установления сроков поставок.
Жекелеген топтамалар, мүмкіндігінше, біркелкі жөнелтілуге тиіс.
Отгрузка отдельных партий должна осуществляться, по возможности, равномерно.
Қондырғылар мен зауыттар жиынтықтамалы түрде жеткізіледі.
Установки и заводы поставляются комплектно.
Машинаның соңғы бөлшегі жеткізілген күн машинаның жеткізілген күні деп есептеледі.
Датой поставки машины считается день поставки последней части машины.
Тез бұзылатын өнімдер маусымды, олардың сатушыда бар екенін және сатып алушының қажеттерін ескере отырып жеткізіледі.
Поставки скоропортящихся продуктов производятся с учетом сезона, наличия их у продавца и потребностей у покупателя.
Сатып алушының келісімімен сатушы өнімді мерзімінен бұрын жеткізуі мүмкін.
С согласия покупателя продавец может осуществить досрочную поставку.
Егер сатып алушының кінәсынан өндірісте немесе жеткізілімде қандайда болсын қиындықтар пайда болса, сатушының кеңшілік жасау ақысын талап етуге немесе жеткізу мерзімін ауыстыруға құқығы бар.
Продавец имеет право на отступную сумму или перенос срока поставок, если возникнут какие-либо трудности в производстве или в поставках, происшедшие по вине покупателя.
Мерзімнің ауыстырылғаны жайында сатушы сатып алушыға дер кезінде хабарлауға міндетті.
О переносе срока продавец обязан своевременно известить покупателя.
Біз... қалар едік.
Мы хотели бы...
- жеткізілім мерзімінің дәлденгенін (нақтыланғанын, келісілгенін)
- уточнить (конкретизировать, согласовать) сроки поставок.
Біз тауардың мерзімінде жеткізілуіне мүдделіміз.
Мы заинтересованы в срочной поставке товара.
Біз сізден... сұраймыз.
Мы просим вас...
- учесть, что мы передали вам наш заказ еще в прошлом году
- произвести последнюю поставку за 3-й квартал до конца августа.
Бұл мәселені мен шеше алмаймын.
Этот вопрос я не могу решить.
Фирма бұл тауарды ерте дегенде осы жылдың маусымында жеткізеді.
Фирма поставит этот товар не ранее июня этого года.
Жеткізілім мерзіміне келетін болсақ, біз... аламыз.
Что касается сроков поставок, то мы можем...
- пойти вам навстречу.
Қалған мөлшері келесі жылы жеткізілетін болады.
Остальное количество будет поставлено в следующем году.
Сіз бізді қиын жағдайға қалдырып отырсыз.
Вы ставите нас в трудное положение.
Қиындық мынада болып отыр, біз, өкінішке қарай,...
Трудность состоит в том, что мы, к сожалению,...
- сіздерге 1-ші тоқсанда тауарлардың бірде-бір топтамасын жеткізіп бере алмаймыз
- жеткізілімнің ұсынылған мерзімімен келісе алмаймыз.
- не можем согласиться с предложенными сроками поставок.
Біз сіздер ұсынған жеткізілім мерзімін мүмкін (емес) деп есептейміз.
Мы считаем предложенные вами сроки поставок (не) реальными.
Мен жеткізілім мерзіміне тағы бір рет оралғым келіп отыр. Сіз қандай ең қысқа мерзімде жеткізіп бере аласыз?
Я хотел бы еще раз вернуться к срокам поставок. В какой кратчайший срок вы можете произвести поставки?
Автоматты қондырғыларды біз келесі айда жеткізіп бере аламыз.
Поставки автоматических установок мы можем произвести в следующем месяце.
Бір өкініштісі, тапсырыс берілген қондырғылар бізге шұғыл керек, сондықтан біз мерзімнің екі айға өзгертілуіне сіздің келісім беруіңізді сұраймыз.
Очень жаль, так как заказанные установки нам срочно нужны, и мы просим вашего согласия на изменение сроков на два месяца.
Әлбетте, сіз біздің ыңғайымызға көнудің мүмкіндіктерін іздестіретін шығарсыз?
Вероятно, вы изыщете возможность пойти нам навстречу?
Біз бұған өте мүдделіміз.
Мы в этом очень заинтересованы.
Бұл, өкінішке қарай, мүмкін емес, өйткені бізде тапсырыс көп. Биыл біздің кәсіпорын түгелдей жұмысбасты болып отыр.
Это, к сожалению, абсолютно невозможно, потому что у нас много заказов. В этом году наше предприятие полностью загружено.
Біз жеткізілімді тек мамырдан ғана бастай аламыз.
Мы можем начать поставки лишь с мая.
Мен қалай дегенмен бүгін соңғы шешілмеген міндетті (мәселені) шешеміз ғой деген үміттемін.
Я все же надеюсь, что мы сегодня решим последнюю нерешенную задачу (проблему).
Бұл мәселе жеткізілімнің бір қалыптылығына қатысты болып отыр.
Этот вопрос касается равномерности поставок.
Мен мұнымен толық келісемін, өйткені мұндай жеткізілім біздің тілектерімізге ыңғайлас келеді. Біз сіздерге барлық айқындамаларды тең бөліктермен жеткіземіз.
С этим я могу вполне согласиться, потому что такие поставки идут навстречу нашим пожеланиям. Мы поставим вам все позиции равными частями.
Жеткізілімнің бүкіл көлемінің елу пайыздан астамын сіз қазірдің өзінде алдыңыз, қалған мөлшерін біз сіздерге әр тоқсанда тең бөліктермен жеткізіп тұрамыз.
Свыше пятидесяти процентов всего объема поставок вы уже получили, остальное количество мы поставим вам равными частями в каждом квартале.
Сізден келесі жылдың бірінші тоқсанында жеткізілетін машиналар санын азайтып, оларды 2-ші тоқсанға ауыстыруды сұраймыз.
Просим вас уменьшить поставки количества машин в первом квартале следующего года и перенести их на 2-й квартал.
Мен сіздің өтінішіңізді түсінемін және сіздің ұсынысыңызды қабылдауға дайынмын.
Я понимаю вашу просьбу и готов принять ваше предложение.
Мен сізге түсінгеніңіз үшін өте ризамын.
Я очень благодарен вам за понимание.
Менің сізге тағы бір ділгер өтінішім бар.
У меня к вам есть еще одна настоятельная просьба.
Бізге тауарлардың кемеге тиелгені туралы ақпарат жібере салыңызшы.
Информируйте нас, пожалуйста, об отгрузке товаров на судно.
Кемеге тиелген жағдайда бізге... телекспен хабарлай қойыңызшы.
В случае отгрузки на корабль сообщите нам, пожалуйста, телексом...
- номер коносамента.
Теміржолмен (автомобиль көлігімен) жөнелту кезінде... хабарлаңыз.
При отгрузке по железной дороге (автомобильным транспортом) сообщите...
- пункт назначения.
Жеткізілімдегі артта қалушылық осы кезге дейін жойылған жоқ.
До сих пор отставание в поставках не было ликвидировано.
Жеткізілімдегі кідірістің себептері...
Причинами задержки в поставках являются...
- өндірістегі қиындықтар.
- трудности в производстве.
Вагондардың жетіспеуі де жеткізілімді тым қиындатты.
Нехватка вагонов также сильно затрудняла поставки.
Біз тауар жеткізілімін жеделдету үшін мүмкіндіктің бәрін жасаймыз.
Мы сделаем все возможное, чтобы ускорить поставку товара.
-
16 Тауардың сапасы
Сіздің (біздің) тауарлардың сапасы жоғары екені жалпы жұртқа мәлім.
Высокое качество ваших (наших) товаров общеизвестно.
Сіздің тауарларыңыздың сапасымен біз...
С качеством ваших товаров мы знакомы по...
- біздің сатып алушыларымыздың (тұтынушыларымыздың) пікірлерінен таныспыз.
- отзывам наших покупателей (потребителей).
Біз бұл (мұндай) тауарларды сіздерден бұрын да сатып алғанбыз және олардың жоғары сапасын өз тәжірибемізден білеміз.
Мы и раньше покупали у вас эти (подобные) товары и из собственного опыта знаем об их высоком качестве.
Сіздердің машиналарыңыздың (приборларыңыздың)...
Ваши машины (приборы) обладают...
- қуаты үлкен.
- большой мощностью.
Олар жұмыста сенімді, пайдалануға қолайлы әрі оңай жөнделеді.
Они надежны в работе, удобны в эксплуатации и легко поддаются ремонту.
Бұл прибордың сапасы жоғары.
Этот прибор высшего качества.
Прибор көптеген сынақтар кезінде өзін жақсы көрсетті.
Прибор хорошо показал себя во время многочисленных испытаний.
Прибор пайдалануда қарапайым әрі жоғары өнімділігімен ерекшеленеді.
Прибор прост в эксплуатации и отличается высокой производительностью.
Сіздің жабдық өзімен байланысты агрегаттардың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.
Ваше оборудование обеспечивает бесперебойную работу связанных с ним агрегатов.
Оның сыртқы безендірілуі (көркемдігі) осы заманғы стильмен орындалған.
Его внешнее оформление (дизайн) выполнено в современном стиле.
Бұл өнімділігі жоғары арзан қондырғы.
Это недорогая высокопроизводительная установка.
Бұл қондырғылардың жаңа көрсеткіштерінің ауқымы кең әрі жоғары үнемділігімен ерекшеленеді.
Эти установки обладают широким диапазоном новых показателей и отличаются повышенной экономичностью.
Жаңа қондырғының көмегімен осы келешегі мол технологияның барлық артықшылықтарын пайдалануға болады.
С помощью новой установки можно использовать все преимущества этой перспективной технологии.
Қондырғының техникалық параметрлері сізге ұсынылған құжаттамада келтірілген.
Технические параметры установки приведены в представленной вам документации.
Тұрмыстық-электр тауарлары электр энергиясын аз мөлшерде тұтынады.
Электробытовые товары потребляют минимальное количество электроэнергии.
Электротехникалық приборлардың өндірістік мүмкіндіктері алуан түрлі әрі ауқымды.
Производственные возможности электротехнических приборов разнообразны и широки.
Барлық машиналар мен приборларға біз қосалқы және тозғыш бөлшектердің жиынтықтамасын қосамыз.
Ко всем машинам и приборам мы поставим комплекты запасных и быстроизнашивающихся деталей.
Қосалқы бөлшектер келісімшартта уағдаласылған уақыт бойына жеткізіліп тұрады.
Поставка запасных частей будет продолжаться в течение времени, обусловленного контрактом.
Сіз машинаның бұрынғы үлгісімен таныссыз, бірақ біз оны едәуір жетілдірдік.
Вы знакомы с прежней моделью машины, но мы ее значительно усовершенствовали.
Техникалық жағынан жетілдірілуі нәтижесінде тапсырыскер үлкен экономикалық пайда алады. Бұрынғы үлгімен салыстырғанда параметрлері өзгертілді, бұл машинаның өнімділігі 25%-ға артты.
Благодаря техническим усовершенствованиям, заказчик получает большую экономическую выгоду. По сравнению с прежней моделью изменились параметры, производительность этой машины выросла на 25%.
Киім мен аяқкиім төзімді, икемді де әдемі.
Одежда и обувь прочны, элегантны и привлекательны.
Азық-түлік жұғымды да дәмді.
Продукты питательны и вкусны.
Қалталануы әсем әрі азық-түлік ұзақ сақталады.
Упаковка красочна и обеспечивает длительное хранение продуктов.
Жиһаз тамаша көрінеді, ол өте қолайлы.
Мебель выглядит великолепно, она очень удобна.
Сіз... таныстыруға тиіссіз.
Вы должны представить...
Біз сіз үшін... дайындап қойдық.
Мы подготовили для вас...
Біз сізге... береміз.
Мы передаем вам...
- техническую документацию.
Сапаның тексерілуі жайында әңгімелесейік.
Поговорим о проверке качества.
Тауардың тегіне қарай сатушы оны... міндетті.
В зависимости от рода товара продавец обязан подвергнуть его...
- талдауға
- анализу
- қарауға
- осмотру
- проверке.
Сапаны біз... тексереміз.
Проверку качества мы произведем...
- іріктеп
- партиями.
Ал бұдан былай тек басқа жабдықпен кешенді түрде ғана жұмыс істейтін машиналардың, агрегаттардың жайы қалай?
А как обстоят дела с машинами, агрегатами, которые в дальнейшем будут работать только в комплексе с другим оборудованием?
Біз оларды пайдаланылатын жерінде тексереміз.
Мы проверим их на месте использования.
Біз сіздерді тауарды тексеруге қатысуға шақырамыз.
Мы приглашаем вас принять участие в проверке товара.
Тексеруден кейін тиісінше хаттама жасалады.
После проверки будет составлен соответствующий протокол.
Біз сізге... береміз.
Мы вам передадим...
- протокол экспертизы.
Біз тауардың сапасын қуаттайтын басқа құжаттарды да жарамды деп санаймыз.
Мы считаем действительными и другие документы, подтверждающие качество товара.
-
17 Іскерлік ынтымақтастықтың жалпы мәселелері
Сіз бізді өзіңіздің... таныстыра алмас па екенсіз?
Не могли бы вы познакомить нас с вашим (-ей)...?
- ұйыммен
- фирмамен
- фирмой
Меня интересует, какой деятельностью занимается ваша фирма?
Мен сіздің сұрақтарыңызға жауап қайтаруға тырысайын. Біз... айналысамыз.
Я постараюсь ответить на ваши вопросы. Мы занимаемся....
- продажей технологий производств.
Біздің фирма...
Наша фирма...
- инженерлік-кеңес беру қызметтерін алуға жәрдемдеседі.
- оказывает содействие в получении инженерно-консультационных услуг.
Иә, біз көптеген шетелдік компаниялармен іскерлік ынтымақтастықтамыз.
Да, мы имеем деловое сотрудничество со многими иностранными компаниями.
Келісім бойынша ынтымақтастықтың мынадай қағидаты көзделеді:
Соглашением предусматриваются следующие принципы сотрудничества:
- егемендікті құрметтеу.
- уважение суверенитета.
Біз... басшылығымен (өкілетті өкілімен) келіссөз жүргізгіміз келеді.
Нам хотелось бы вести переговоры с руководством (полномочным представителем)
- зауыттың
- завода
- фирманың
- фирмы.
Біз... келеді.
Мы хотели бы...
- устранить имеющиеся недостатки в товарообороте.
Біз сіздердің... мүмкіндіктеріңізді зерделегіміз келеді.
Мы хотели бы изучить ваши возможности...
- создания совместных предприятий в нашей стране.
Осы мақсатпен біз сіздердің... өндіру және сату жөніндегі мүмкіндіктеріңізбен танысқымыз келеді.
С этой целью нам хотелось бы ознакомиться с вашими возможностями по производству и продаже....
- машин
- жабдық
- сельскохозяйственной продукции.
Біз... танысқымыз келеді.
Мы хотели бы ознакомиться с...
- ауыл шаруашылығы өнімін өңдеумен, қалталаумен және сақтаумен
- обработкой, расфасовкой и хранением сельскохозяйственной продукции
- сауда тізбегімен (дүкендердің тауарлармен қамтамасыз етілуімен, сатып алушылардың сұранысын зерделеумен, оның қанағаттандырылуымен)
- торговой цепью (обеспечением магазинов товарами, изучением и удовлетворением спроса покупателей).
Сондықтан біз бірнеше... болғымыз келеді.
Поэтому мы хотели бы посетить несколько...
- торговых предприятий.
Әлбетте, әлі салыну сатысындағы бірнеше өнеркәсіп нысандарын қарап шыққанымыз пайдалы болар еді.
Вероятно, было бы полезно осмотреть несколько промышленных объектов, находящихся еще в стадии строительства.
Казахско-русский экономический словарь > Іскерлік ынтымақтастықтың жалпы мәселелері
См. также в других словарях:
тоғанақтану — тоғанақтан етістігінің қимыл атауы … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қиқана — 1. (Жамб., Жуа.) әр нәрседен жиналған қиқым. 2. (Алм., Жам.) әр түрлі қиықтан құралған құрақ … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көзойнақтан — ет. Жалт жұлт ету, жылтылдау. Күнұзақ к ө з о й н а қ т а н ы п сәл ғана жібіген терезе шынылары қайтадан тұтасып, аз кем босаған дала үстінің қары шымырлана түсті (Жалын, 1972, №2, 33) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мақтанқұмарлық — зат. Мақтансүйгіштік, мақтаншақтық. Бұл жолғы әңгімемеміз ақындық мәдениет, ақындық кішіпейілділік, сөздегі лақылдақтық пен м а қ т а н қ ұ м а р л ы қ т а н сақтану, сыпайылық жайында ғана пікір қозғау болды (Қаз. әдеб., 05.04.1974, 3). Бұл… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алатағанақтан — ет. жерг. Алақұла түске ену, теңбілдену. Анау күні а л а т а ғ а н а қ т а н ы п жатқан дөңді қарашы (Ә. Кекілбаев, Бір шөкім., 3) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тоғанақтан — ет. Жұмырлану, домалану, дөңгелену. Әуелгідегі ортадан сұңғақтау келген тұрқы бұл күнде т о ғ а н а қ т а н а, үрген бүйен сықылды шермен тартқан (К.Ахметбеков, Ақдала, 2, 47) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
аннан — (Орал, Казт.) ана жақтан. Сенің ауырғаныңды а н н а н естіп келдім (Орал, Казт.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бір құлақ (су) — 1. (Алм.: Жам., Нар.; Жамб., Қорд.) егін суғаратын арықтың бір тармағы. Биыл б і р қ ұ л а қ ашылмаса да жауын болған соң, егін жақсы шықты (Жамб., Қорд.). 2. (Қарақ.) бір ғана арықтан ағатын су мөлшері … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
итарқа өркеш — Қ орда., Қарм.) түйенің ең азғындарында, көбіне, нарлардың азып туғандарына берілген өркеш атауы. Арқасында сәл пәл көтерілген өркеш орны ғана болатындықтан и т а р қ а ө р к е ш атанған Қ орда., Қарм.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
анакруза — АНА´КРУЗА (греч. ἀνάκρουσις, букв. отталкивание; предварение) в античной поэтике безударные слоги в начале стиха до тезиса, до сильной части стопы, т. е. до долгого слога. В общеевропейской и русской поэтике А. называются безударные слоги в… … Поэтический словарь
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
